Οι μπότηδες και η Γεωργία Βασιλειάδου

Περπατάς στην άκρη του δρόμου και προσγειώνεται μπροστά σου φαρδύ πλατύ κανάτι που σπάει. Περνούν βασανιστικά αργά τα κλάσματα του δευτερολέπτου που μόνο κοιτάς τα κομμάτια και αναρωτιέσαι, πριν προλάβεις να κοιτάξεις ψηλά και να ανακαλύψεις τελικά από πού σου ήρθε η βολή και ποιος σε έχει βάλει στο μάτι…

Τι φαντάζεσαι;

1. 33,33% με σημαδεύει ένοικος του τρίτου, φανατικός του Βασίλη Καρρά κι έχω μια περιέργεια ποιο τραγούδι προκάλεσε τόση ταραχή  

2. 66,66% παίζω (χωρίς να το ξέρω) κομπάρσος στο ριμέικ της ταινίας «Η θεία απ’ το Σικάγο» κι έχω μια περιέργεια ποια θα παίξει τη Γεωργία Βασιλειάδου

2. 0,01% είμαι στην Κέρκυρα Μεγάλο Σάββατο μετά την πρώτη Ανάσταση και βρέχει μπότηδες, τα πήλινα κανάτια με το στενό στόμιο και τα δυο χερούλια στο πλάι για να τα μεταφέρεις πιο εύκολα. Απαραίτητη και η κόκκινη κορδέλα, αφού το κόκκινο είναι το χρώμα του νησιού. Τα μπαλκόνια όλα είναι στολισμένα και κόσμος πολύς τραβάει φωτογραφίες, φωνάζει, γελάει, πηγαίνει, έρχεται… Και έχω μια περιέργεια πώς και προέκυψε αυτό το έθιμο.

Ο φαν του Βασίλη Καρρά δεν ήξερε τι έκανε, η Βασιλειάδου σημάδευε γαμπρούς για τις ανιψιές της, αλλά οι Κερκυραίοι γιατί; 

Απαντήσεις

1. Ναι, σωστά μαντέψατε: ο φανατικός του Βασίλη Καρρά "έχει μόνο ένα ελάττωμα, ν' αγαπάει τα λάθος άτομα και πονάει η καρδιά του η ριμάδα σαν την πληγωμένη του Ελλάδα"

2. Τη θεία απ' το Σικάγο θα παίξει η ... μάλλον ο Νίκος Δένδιας που θεωρεί τη Βασιλειάδου ανώτερη της Σκάρλετ Γιόχανσον.

3. Σπάνε κανάτια στην Κέρκυρα κι έτσι ξορκίζουν το κακό, λέει η παράδοση. Σα να το βροντοφωνάζουν πως φεύγει ο χειμώνας και η φύση ξαναγεννιέται, γεμίζει λουλουδάκια ο τόπος, τα πουλάκια κελαηδούν, ανεβάζεις τα μάλλινα και πάει λέγοντας…

Το έθιμο των μπότηδων ενώνει με μια διάφανη κλωστή από τη μια τους αρχαίους Έλληνες που γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής περιόδου πετώντας τα παλιά τους κανάτια για να γεμίσουν τα νέα με τους νέους καρπούς κι από την άλλη τους Καθολικούς της Ενετοκρατίας στο νησί που την Πρωτοχρονιά πετώντας τα παλιά τους πράγματα, πίστευαν πως ο νέος χρόνος θα τους φέρει καινούρια και καλύτερα.

Γιώργος Γιώτης (15/4/2017)

Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης (Λόφος Φιλοπάππου)

Εδώ και χρόνια κάθε Μεγάλη Παρασκευή βράδυ ακολουθούμε την περιφορά του Επιταφίου που ξεκινάει από το μικρό και γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη στον λόφο του Φιλοπάππου.  

Σα λέξη πάντα με μπέρδευε. Μου θύμιζε τη φράση "πάππου προς πάππου", ε και κάτι ανάλογο θα σημαίνει, έλεγα, ο λόφος Φιλοπάππου. Έβαζα με το μυαλό διάφορα πως δηλαδή ο λόφος ήταν αγαπημένο στέκι υπερηλίκων ή πως ο ίδιος o λόφος υπήρξε, άγνωστο πώς, αρκετά φιλικός με παππούδες και γιαγιάδες. Τη δεκαετία του 70, πηγαίναμε σχεδόν κάθε Κυριακή που ο καιρός ήταν καλός και μαζευόμασταν συγγενείς, φίλοι, γνωστοί, μια πόλη ολόκληρη με φαγητά τυλιγμένα σε πετσέτες, εφημερίδες και περιοδικά να διαβάζουν οι μεγάλοι κι εμείς μπάλες τα αγόρια, σχοινάκια τα κορίτσια και να πω την αμαρτία μου ντρεπόμουν να ρωτήσω γιατί βάφτισαν έτσι τον λόφο και μου φαινόταν φυσικό πως αφού όλοι το λέγαν και το ξαναλέγαν, δεν μπορεί κάτι θα ήξεραν. Νομίζω φαντάζεστε τι έψαξα αμέσως όταν οι γονείς μου αγόρασαν με δόσεις την πρώτη εγκυκλοπαίδεια.

Δεν περίμενα πως Φιλόπαππος ήταν όνομα και μάλιστα κάποιου κοσμοπολίτη της αρχαιότητας που άκουγε σε άλλα τέσσερα τουλάχιστον. Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Επιφανής Φιλόπαππος και τα δύο ονόματα τα κληρονόμησε μαζί με μια μεγάλη περιουσία από τον παππού του, βασιλιά Αντίοχο Δ΄ τον Επιφανή, βασιλιά της ελληνιστικής αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, αλλά… το μυστήριο δε λύθηκε. Γιατί Φιλόπαππος;

Πάντως ο λόφος Μουσών τελικά πήρε το όνομά του, επειδή στην κορυφή στήθηκε ταφικό μνημείο προς τιμή του Φιλοπάππου από τα δυο του αδέρφια που επιβλέπανε το έργο αλλά με έξοδα της πόλης των Αθηνών γύρω στο 114 με 116 μ.Χ.

Οι κακές γλώσσες του καταμαρτυρούν ότι με την τεράστια περιουσία του και τις δωρεές του στην πόλη έγινε ύπατος και με τις διασυνδέσεις του με τη Ρώμη δεν τον πείραζε κανένας. Μάλιστα, κατάφερε το ακατόρθωτο, να παρακάμψει την ιερή παράδοση των αρχαίων Αθηναίων που δεν επέτρεπαν να γίνουν ταφές στα ιερά υψώματα, όπως ήταν ο Λόφος των Μουσών.

Στον ίδιο λόφο, αλλά όχι στην κορυφή, χτίστηκε περίπου εφτά αιώνες μετά το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου, αλλά το προσωνύμιο του Αγίου δόθηκε το 1658, παραμονή της γιορτής του. Ο Αγάς των Αθηνών ονόματι Γιουσούφ ξεκουραζόταν στο σπιτάκι του στον λόφο της Ακρόπολης και πιο συγκεκριμένα στα Προπύλαια. Χάζευε τη θέα και ίσως είχε μαζέψει και φίλους να απολαύσουν μαζί μια ακόμη υπέροχη μέρα με καλό φαγητό και ποτό, όταν το μάτι του έπεσε ακριβώς απέναντι, στον λόφο του Φιλοπάππου και είδε κόσμο μαζεμένο στο εκκλησάκι. Ρώτησε κι έμαθε τι γιόρταζαν, αλλά αμέσως του μπήκαν ιδέες. Διέταξε έναν πυροβολητή να σημαδεύει με μία λουμπάρδα τον κόσμο που είχε μαζευτεί απέναντι. Ακούστηκε ένα μεγάλο μπαμ και όλοι που είχαν μαζευτεί στο πανηγύρι του αγίου στου Φιλοπάππου γύρισαν και κοιτούσαν να καταλάβουν πώς έγινε τόσο μεγάλη καταστροφή στον βράχο της Ακρόπολης. Ένας κεραυνός είχε τινάξει στον αέρα την πυριτιδαποθήκη και το πολυβολείο των Προπυλαίων σκοτώνοντας τον αγά, την οικογένειά του και τους πυροβολητές. Έτσι, η εκκλησία γλίτωσε από τη λουμπάρδα και ο Άγιος ονομάστηκε Λουμπαρδιάρης.

Τον φωταγωγημένο βράχο της Ακρόπολης κοιτούν οι πιστοί που ακολουθούν και σιγοψέλνουν. Κι αν είναι κάποιος σκαρφαλωμένος εκεί ψηλά Μεγάλη Παρασκευή βράδυ, θα δει την περιφορά τριών Επιταφίων, του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, της Αγίας Σοφίας της Ακροπόλεως και της Αγίας Μαρίνας κάτω από το Αστεροσκοπείο.
Γιώργος Γιώτης, 14/4/2017.

Κάτω στα Κατσικάδικα...

Ήταν ένας βοσκότοπος κάτω από τον Λυκαβηττό κι επειδή κυρίως κατσίκια ήταν αυτά που έκοβαν βόλτες στην περιοχή μασουλώντας χορταράκι και ψάχνοντας για νεράκι, την είπαν Κατσικάδικα. 

Οι τσοπάνηδες μάλιστα είχαν κι ένα συνήθειο: για να μην πέσει επιδημία και αφανίσει τα κοπάδια τους,  έσφαζαν δύο δίδυμα μοσχάρια ή άλλα ζώα (πάντως δίδυμα), αφού πιο πριν τα περιέφεραν εν πομπή στην περιοχή. 

Πήγαιναν μετά και τα έθαβαν τα σφαγμένα δίδυμα κοντά σε μια δεξαμενή (μνημείο από τη ρωμαϊκή εποχή) κι έβαζαν για σημάδι ένα κολωνάκι.

Την εποχή του Μεσοπολέμου όμως έφυγαν τα κατσίκια να βοσκήσουν σε άλλη γη και σε άλλα μέρη και ήρθαν άνθρωποι καθώς πρέπει που είχαν και το κατιτίς τους και ήθελαν να είναι γείτονες με το παλάτι, οπότε άρχισαν να ψάχνουν για καινούριο όνομα. 

Είδαν τη δεξαμενή και πολύ τους άρεσε, τη γέμισαν θαλασσινό νερό κι έβαζαν τα παιδάκια τους να τσαλαβουτάνε κι εκείνοι έκλειναν τα μάτια τους κι απολάμβαναν τον ήλιο λες και ήταν στο Φάληρο.

Έβλεπαν επίσης και τα κολωνάκια και πολύ τους παραξένευαν τι ήταν και για ποιο λόγο είχαν φτιαχτεί και σκέφτηκαν να δώσουν ένα πρωτότυπο όνομα στην περιοχή τους. 

Πώς να εμφανιστούν μπροστά στον Μεγαλειότατο και να του συστηθούν ως Κατσικαδικιώτες; 

Ενώ Κολωνακιώτες…
Γιώργος Γιώτης (13/4/2017)

Η μαϊμού του Κωλέττη

Είχε την αθεράπευτη νόσο των πολιτικών. Ό,τι του ζητούσαν ποτέ δεν έλεγε όχι. Πολλές φορές μάλιστα υποσχόταν και περισσότερα. Οι ψηφοφόροι του έρχονταν για ρουσφέτι κι έκαναν μία ουρά που ξεκινούσε από τη βίλα του στην οδό Πολυγνώτου 13 στην Πλάκα, έκανε έναν κύκλο γύρω από τη Ρωμαϊκή Αγορά και από τους Αέρηδες έφτανε στην Τριπόδων έστριβε στη Λυσικράτους για να φτάσει εκεί που σήμερα η Αμαλίας συναντά τη Συγγρού, η οποία τότε δε λεγόταν ακόμη Συγγρού κι η Βασίλισσα Αμαλία δεν είχε ακόμη γίνει λεωφόρος. Υπήρχαν απλά χωματόδρομοι και λιβάδια από την Πύλη του Αδριανού ως τη θάλασσα.

Είχε προσλάβει υπηρέτες να βάζουν στην ουρά όσους έψαχναν με πονηριές να κλέψουν τη σειρά των άλλων. Ήθελε όμως κι ένα κατοικίδιο να ασχολείται μαζί του όσο άκουγε τις παράλογες απαιτήσεις των ψηφοφόρων. Του πρότειναν σκύλο, γάτα, χάμστερ και αηδονάκια, αλλά αυτός απαντούσε με μάγκικη βαριά φωνή σαν τον Φέρμα "κάτι πιο εκλεκτόν" και να μην τα πολυλογούμε του πασάρανε μία μαϊμού. Με ένα κουσούρι όμως... Μη δει άνθρωπο, αμέσως να τον πειράξει, να τον χαϊδέψει, να τον τσιμπήσει, να του τραβήξει τα μαλλιά, να τον καρπαζώσει, ακόμη και να του κλέψει το πορτοφόλι ή να του σκίσει το παντελόνι. Έπαιρνε τα γάντια, τα καπέλα και τα μπαστούνια των επισκεπτών και τα εξαφάνιζε, ενώ μια φορά είχε καταχωνιάσει δύο τσιμπούκια σε ένα καπέλο και ένα παλτό ενός επισκέπτη.... 

Ήταν σίγουρος πως οι ψηφοφόροι του θα δυσανασχετούσαν, θα ξεσηκώνονταν εναντίον του, θα σταματούσαν να έρχονται για ρουσφέτι και δε θα τον ξαναψήφιζαν ποτέ. Όταν τον ρώτησε το παιδί από το petshop γιατί επέστρεφε τη μαϊμού, κοίταξε μία τους ψηφοφόρους στην ουρά και δύο το pet και δεν ήξερε τι να πει. Οι ψηφοφόροι δεν είχαν πρόβλημα κι η μαϊμού χαμογελούσε.

Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα… Για την ακρίβεια, η ιστορία συνεχίστηκε ίδια και τους επόμενους αιώνες, ο κόσμος συνέχιζε να ζητάει ρουσφέτια, οι πολιτικοί συνέχισαν να τάζουν και οι μαϊμούδες των πολιτικών να πειράζουν και να κλέβουν τον κοσμάκη.

Α, κι επειδή ο ιδιοκτήτης της μαϊμούς λεγόταν Ιωάννης Κωλέττης και ο λαός ως γνωστόν είναι σοφός, ονομάζει από τότε κάθε κατεργάρη, κάθε πειραχτήρι "μαϊμού του Κωλέττη".

(Μικρή διόρθωση: Η μαϊμού δεν ήταν αγορά στο petshop της γειτονιάς. Την είχε φέρει δώρο από το εξωτερικό φίλος του Κωλέττη)
Γιώργος Γιώτης (12/4/2017)

Glasgow Green

Όχι άλλο κάρβουνο ή αγγλιστί Glasgow Green

Ήταν περίπου στο τέλος του 17ου αιώνα, όταν ο βασιλιάς Ιάκωβος Β΄ της Αγγλίας σκέφτηκε να χαρίσει ολόκληρη την περιοχή στους κατοίκους της πόλης. Βέβαια, το πράσινο ήταν λίγο και παντού υπήρχαν στεκούμενα νερά, κουνουπάκια πετούσαν, βατραχάκια χοροπηδούσαν και το μέρος μόνο ειδυλλιακό δε θα το έλεγε κανείς.

Όμως οι κάτοικοι δέχτηκαν το δώρο και με πολλή δουλειά βάλθηκαν να το μεταμορφώσουν σε καταπράσινο και ειδυλλιακό παράδεισο, αλλά… έτσι όπως έσκαβαν, ανακάλυψαν πως η περιοχή είχε κάρβουνο. Αμέσως τους μπήκε η ιδέα ο καταπράσινος και ειδυλλιακός παράδεισος να μετατραπεί σε ένα τεράστιο υπερσύγχρονο ορυχείο, αλλά ακούστηκε μια φωνή, που επαναλάμβανε με πάθος «όχι άλλο κάρβουνο» και είπαν όλοι μαζί με μια φωνή «πράσινο και πάλι πράσινο».
Έφτιαξαν μέσα σιντριβάνια, έστησαν αγάλματα για σημαντικούς Βρετανούς βασιλιάδες, στρατηγούς και ναυάρχους κι άφησαν τον ποταμό Clyde να περνάει ανάμεσα. Για να μη φύγουν τα κουνουπάκια και τα βατραχάκια που λέγαμε.
Γιώργος Γιώτης (10/4/2017)

The Heart of Midlothian, Edinburgh

Μία καρδούλα για φτύσιμο

Αυτή η καρδούλα ή μάλλον μωσαϊκό σε σχήμα καρδούλας καταγράφει τη θέση του Tolbooth, ενός κτιρίου του 15^ου αιώνα, που κατεδαφίστηκε το 1817 και υπήρξε το διοικητικό κέντρο της πόλης, η φυλακή και το σημείο δημόσιας εκτέλεσης.

 Συνήθεια των περαστικών: να φτύνουν σημαδεύοντας την καρδιά.

Οι εξηγήσεις τώρα:

1. έτσι καταδικάζουν το σημείο των εκτελέσεων και αυτό φέρνει καλή τύχη (και επιπλέον βρωμιά στην περιοχή, θα συμπλήρωνα εγώ)

2. Ο μύθος λέει πως όποιος φτύνει επιστρέφει στο Εδιμβούργο (κι ένας άλλος λέει πως εκεί που γλείφεις έφτυνες, λέω εγώ τώρα)

3. Ένας άλλος μύθος λέει πως αν πατήσεις πάνω στην καρδιά, θα έχεις κακή τύχη κι αν το καταλάβεις τελευταία στιγμή, φτου λες και κοιτώντας την καρδιά σημαδεύεις κατάκαρδα. Ο ίδιος μύθος λέει πως δε θα βρεις και την αληθινή αγάπη. Οπότε ούτε στα χαρτιά θα κερδίζεις ούτε στην αγάπη ούτε στην αγάπη οπότε φτου και ξαναφτού.

4. The Heart of Midlothian είναι εκτός από το όνομα του μωσαϊκού καρδούλας στο πεζοδρόμιο κοντά στο St Giles High Kirk και ομάδα ποδοσφαίρου του Εδιμβούργου, πιο γνωστή ως Χαρτς ή αλλιώς καρδούλες, οπότε μήπως βρίσκουν ευκαιρία οπαδοί των αντίπαλων ομάδων, π.χ. Σέλτικ, Ρέιντζερς Γλασκόβης, Χιμπέρνιαν και άλλων δημοκρατικών δυνάμεων και εξασκούνται στο φτύσιμο; Λέω εγώ τώρα.

5. Τέλος, The Heart of Midlothian είναι τίτλος μυθιστορήματος του Σερ Γουόλτερ Σκοτ (1818) κι έχω την αίσθηση πως ο Σερ δεν αναφέρει λέξη για το έθιμο.
Γιώργος Γιώτης (10/4/2017)

Mary King's Close, Edinburgh

Το φαντασματάκι της Annie στο Σοκάκι της Mary King
Μια ιστορία για θρίλερ.
Ένας δρόμος πολυσύχναστος, ίσως ο πιο πολυσύχναστος στο Εδιμβούργο. Μέχρι το 1645, όταν έπεσε επιδημία πανώλης στην πόλη. Το πυκνοκατοικημένο σοκάκι χτυπήθηκε από την αρρώστια περισσότερο από κάθε σημείο της πόλης και επιβλήθηκε στους περίπου 500 κατοίκους της περιοχής καραντίνα.
Πολλοί απλά πέθαναν αβοήθητοι, ενώ υπάρχουν και πολλές ιστορίες φαντασμάτων στην περιοχή. Το σοκάκι ξανακατοικήθηκε το 1753, όταν κι έγινε έξωση στους κατοίκους, για να χτιστούν καινούρια κτίρια πάνω από τον παλιό δρόμο.
Αν όμως περπατάτε στο σοκάκι και νιώσετε κάτι να σας τραβάει τα χέρια και τα πόδια, αλλά απλά… δεν το βλέπετε, μην ανησυχήσετε. Είναι το φάντασμα της Annie, ενός μικρού κοριτσιού που εγκαταλείφθηκε στο σοκάκι το 1645. Καταλαβαίνετε γιατί…

Γιώργος Γιώτης (10/4/2017)

Scott Monument, Edinburgh

Όταν ο Sir Walter Scott, συγγραφέας του Ιβανόη και πολλών άλλων κλασικών έργων, πέθανε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και καταχρεωμένος, οι συμπατριώτες του σκέφτηκαν να τον τιμήσουν με ένα ξεχωριστό μνημείο. 
Προκήρυξαν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και ο νικητής έφτιαξε ένα γοτθικού στυλ μνημείο με 64 κόγχες και 16 πεσσούς. Κάθε κόγχη θα είχε αγαλματίδιο από τα μυθιστορήματα του Σκοτ και κάθε πεσσός θα απεικόνιζε έναν ποιητή της Σκωτίας. 
Στο κέντρο του μνημείου έστησαν άγαλμα του Σκοτ. Κόστισε 16.000 λίρες και άνοιξε επίσημα το 1846, 14 χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα. 
286 σκαλοπάτια σε χωρίζουν από την κορυφή, για να σε οδηγήσουν σε μια εκπληκτική θέα. 
Γιώργος Γιώτης (10/4/2017)

Calton Hill, Edinburgh

Ο αρχιτέκτονας το ήθελε ένα αντίγραφο του Παρθενώνα της Αθήνας,

ένα μνημείο σε όσους είχαν πεθάνει στους Ναπολεόντειους πολέμους,

αλλά…

τα χρήματα τελείωσαν

και έμεινε μόνο μια πρόσοψη

του μοναδικού κτιρίου που ολοκληρώθηκε.

Οι τότε κάτοικοι το βάπτισαν «ντροπή του Εδιμβούργου».

Αργότερα όμως…

το Κάλτον Χιλ το αγάπησαν όλοι

για μια ήσυχη βόλτα,

για την πανοραμική θέα της πόλης που προσφέρει

και για τις πολλές και ωραίες εκδηλώσεις που φιλοξενεί.
Γιώργος Γιώτης (10/4/2017)

Paterson (2016)

 Τζιμ Τζάρμους
Η μαγεία βρίσκεται στην καθημερινότητα. 
Ένα κινηματογραφικό χαϊκού. 
Απλές εικόνες και λέξεις αναζητούν την ποίηση που κρύβεται στη βαρετή καθημερινή ρουτίνα.

Split (2016)

Η πρώτη μου αντίδραση στην τελευταία σκηνή είναι πως θα έχουμε σίκουελ με τον υπερ-κακό να συναντά τον υπερ-ήρωα, αλλά... έφερα στο μυαλό μου τις προηγούμενες ταινίες του Shyamalan (κι αυτές πολύ αγαπημένες) και άρχισα να αναρωτιέμαι.
Μοναδικές (και όχι μία και μοναδική) οι ερμηνείες του James McAvoy στις πολλές προσωπικότητες. 
Και ως εδώ. Αν πω κάτι ακόμα, δε θα αποκαλύψω απλά την ταινία, θα την καταστρέψω. 
Δεν είναι πάντως βία, αίμα και τρόμος (ευτυχώς δηλαδή) όπως σε προδιαθέτει η υπόθεση...

The Girl was Young

Ένας από τους καλύτερους Χίτσκοκ της βρετανικής περιόδου. 
Δύο χρόνια μετά τα "39 σκαλοπάτια" έρχεται αυτή η αριστοτεχνικά σκηνοθετημένη παραλλαγή τους. 
Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως για να πετύχεις την αγωνία του θεατή δε χρειάζεσαι γρήγορα αυτοκίνητα να πετάνε πάνω από τον δρόμο και δίπλα σε έναν ατέλειωτο γκρεμό ούτε γεμάτα πιστόλια, μαχαίρια, αίματα και δυο και τρεις και δεκατρείς να μονομαχούν. 
Αρκεί μια αίθουσα γεμάτη από κόσμο, μουσική, δύο να κάθονται στο τραπέζι τους και να ψάχνουν ανάμεσα στον κόσμο τον δολοφόνο
κι εκείνος να είναι μέλος της ορχήστρας
και να προσπαθεί να κρύψει το ...
(Δείτε το)