Οι 300

Η μάχη των Θερμοπυλών, αναμφισβήτητα, κατέχει ως μεμονωμένο γεγονός μια πολύ σημαντική θέση στην παγκόσμια ιστορία. Οι «Ιστορίες» του Ηροδότου και η «Ιστορική Βιβλιοθήκη» του Διόδωρου του Σικελιώτη αποτελούν πολύτιμα ιστορικά ίχνη. Ο τρόπος όμως που οι εικόνες προσπάθησαν να αποτυπώσουν τη μάχη μπορεί να θεωρηθεί ενδεικτικός της ματιάς κάθε εποχής προς το παρελθόν.

Το 1814 σε μια Ευρώπη, που αντιδρά σε καλλιτεχνικά ρεύματα όπως το μπαρόκ και το ροκοκό και θέλει να εμπνέεται από την ιδανική εικόνα της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης, ο Jacques-Louis David ζωγραφίζει τον πίνακα «Leonidas at Thermopylae».

Το 1962, ο πολωνικής καταγωγής σκηνοθέτης Rudolph Maté, ο οποίος είχε κινήσει το ενδιαφέρον του κινηματογραφικού κόσμου με προηγούμενη δουλειά του, πάλι σε ταινία ιστορικού ενδιαφέροντος [«La Passion de Jeanne d'Arc», (1928)] γυρίζει το «The 300 Spartans», όπου παράλληλα με το επικό στοιχείο των στρατιωτικο-πολιτικών εξελίξεων εξελίσσεται ένα μελό ειδύλλιο κάποιου ήρωα – πολεμιστή.

Το 2006, ο Zack Snyder με προηγούμενη επιτυχία μια ταινία το «Dawn of the Dead» (2004), θα γυρίσει σε στούντιο του Μόντρεαλ τους «300» με τη μέθοδο της «μπλε οθόνης» μια εκδοχή της μάχης βασισμένη στο ομώνυμο κόμικ ενός από τους πιο αναγνωρισμένους δημιουργούς του χώρου αυτού, του Frank Miller.
Το αντιθετικό σχήμα (πολλοί – λίγοι) υπερτονίζεται με την τερατώδη όψη των Περσών, ενώ η έμφαση στην εικαστική απόδοση δίνει με έναν ξεκάθαρο και ίσως πρωτόγονο τρόπο το στίγμα ή το μήνυμα της εποχής. Η παραγωγή της ταινίας έγινε από τον αμερικάνικο κολοσσό Warner Bros. Pictures, έμπειρο και καταξιωμένο στην αφήγηση της ιστορίας υπερηρώων[1].
Οι αντιδράσεις θετικές ή αρνητικές κινήθηκαν στα όρια της υπερβολής. Για μερικούς το αποτέλεσμα ήταν «τόσο χάρτινο, τόσο έωλο, τόσο αντιδραστικό και στρατοκρατικό, όσο η αρία φυλή του Γκέμπελς και οι ισχυρισμοί του Μπους για χημικά όπλα μαζικής καταστροφής στη Βαγδάτη.»[2] Την ίδια στιγμή κάποιες άλλες φωνές θα μιλήσουν για τεράστια προσωπική και εθνική υπερηφάνεια. Έτσι κι αλλιώς η ταινία θα αποτελεί στο εξής πολύτιμο υλικό για την ιστορία τόσο των ιδεών όσο και των συναισθημάτων.
Ποιο από τα τρία προαναφερθέντα παραδείγματα εικόνων θα μπορούσε να διεκδικήσει το «στυλ του αυτόπτη μάρτυρα»; Ο Λεωνίδας του David, οι 300 Σπαρτιάτες του Maté ή οι 300 του Snyder;

[1] Μόνο για τον Superman και τον Batman οι παραγωγές της Warner είναι: Superman (1973) - Superman II (1980) - Superman IV: The Quest for Peace (1987) - Batman (1989) - Batman Returns (1992) - Batman: Mask of the Phantasm (1993) - Batman Forever (1995) - Riddle Me This: Why Is Batman Forever? (1995) (TV) - Superman: The Last Son of Krypton (1996) - Batman & Robin (1997) - The Batman/Superman Movie (1998) - Batman Beyond: Return of the Joker (2000) - Batman: Mystery of the Batwoman (2003) - "The Batman" (2004) - Batman Begins (2005) - The Batman vs Dracula: The Animated Movie (2005) - - Superman: Brainiac Attacks (2006) - Superman Returns (2006) -Superman II (2006) (V) - Superman Returns (2006) - Superman: The Man of Steel (2009)
[2] Δημήτρης Δανίκας, «Χάρτινη Πατσαβούρα», ΤΑ ΝΕΑ, 8 Μαρτίου 2007