"Άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης"

Μια φωτογραφία στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας υπήρξε η έμπνευση.
Ο Ρίτσος κλείνεται για δυο μερόνυχτα στη σοφίτα του και γράφει τον "Επιτάφιο"
"Θεσσαλονίκη. Μάης τοῦ 1936.
Μιὰ μάνα, καταμεσὶς τοῦ δρόμου,
μοιρολογάει τὸ σκοτωμένο παιδί της.
Γύρω της καὶ πάνω της, βουΐζουν καὶ σπάζουν τὰ κύματα τῶν διαδηλωτῶν - τῶν ἀπεργῶν καπνεργατῶν.
Ἐκείνη συνεχίζει τὸ θρῆνο της".

Τον Ιούνιο εκδίδεται το ποίημα σε 10.000 αντίτυπα.

16 Αυγούστου 1936: Έχουν μείνει 250 αντίτυπα, τα οποία καταστρέφονται στο μαζικό κάψιμο των "αντεθνικών" βιβλίων στους στύλους του Ολυμπίου Διός, στο Πασαλιμάνι, στον Λευκό Πύργο και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.
Τα βιβλία είχαν κατασχεθεί από βιβλιοπωλεία, δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες και άλλους χώρους.

1959: Ο Μίκης το έχει μελοποιήσει, ο Χατζηδάκις το έχει ενορχηστρώσει με τη φωνή της Μούσχουρη, αλλά το αποτέλεσμα δεν αρέσει ούτε στον Μίκη ούτε στον Ρίτσο.
Στη συνέχεια ο Μίκης επιλέγει τη φωνή του Μπιθικώτση και την εκτέλεση του Χιώτη.
Ο Ρίτσος δεν ενθουσιάζεται.
Μετά από καιρό όμως θα αλλάξει γνώμη:
"Ήμουν λάθος! Ακριβώς εκεί ο Επιτάφιος συνάντησε τους απλούς ανθρώπους. Κι εκείνοι του δόθηκαν με τη σειρά τους. Κατάλαβαν το ποίημα. Το έκαναν δικό τους!"

"Τίποτα"

Διαβάζω στον «Διώκτη» του Λαρς Κέπλερ έναν γρίφο:
«Οι πλούσιοι το χρειάζονται,
οι φτωχοί ήδη το έχουν
και αν το τρως πεθαίνεις»
Η λύση αποκαλύπτεται στην επόμενη σελίδα. Μια μικρή λέξη. Άλλες φορές πολύ σημαντική κι άλλες εντελώς ασήμαντη. «Τίποτα».
Οι πλούσιοι δε χρειάζονται τίποτα. Οι φτωχοί έχουν το «τίποτα» και όταν τρως το «τίποτα», πεθαίνεις.
Η πρώτη λέξη στο αγαπημένο μου τραγούδι.
Σαν σήμερα έφυγε αυτός που το έγραψε.
Όλα είχαν κυλήσει σαν «ατέλειωτη βροχή σε χάρτινο ποτήρι».
Βράδυ του 1967: Η φράση «words are flowing out like endless rain into a paper cup» στριφογυρίζει στο μυαλό του Λένον.
Σηκώνεται από το κρεβάτι του, παίρνει χαρτί και μολύβι και αρχίζει να γράφει τους στίχους για ένα «συμπαντικό» τραγούδι.
Το πρωί, κάθεται στο πιάνο και αρχίζει να γράφει τη μουσική.
4 Φεβρουαρίου 1968: το τραγούδι ηχογραφείται και μπαίνει στο συρτάρι.
Η απήχησή του θύμιζε αυτό που χρειάζονται οι πλούσιοι.
Δεκαετία του '70: Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Rolling Stone, ο Λένον λέει ότι το «Across the Universe» είναι ό,τι πιο λυρικό έχει γράψει ποτέ του.
8 Δεκεμβρίου 1980, μεσημέρι: Ο Μαρκ Τσάπμαν ζητάει από τον Τζον Λένον να του υπογράψει ένα αυτόγραφο. Λίγες ώρες αργότερα τον δολοφονεί έξω από το σπίτι του. Όπως έχει πει ο ίδιος ο δράστης, πίστευε ότι με τη δολοφονία του Λένον θα γινόταν κάποιος....
Έμεινε στην ιστορία ως αυτό που έχουν οι φτωχοί.
5 Φεβρουαρίου 2008, 2 το πρωί ώρα Ελλάδος: το «Across the Universe» μεταδίδεται από τις αντένες του Διαστημικού Κέντρου της Μαδρίτης προς το μακρινό διάστημα και το άστρο Πολάρις, που απέχει 431 έτη φωτός από την Γη.
Η απάντηση έμοιαζε πολύ σε αυτό που όταν το τρως, πεθαίνεις.

Παιδιά της Σαμαρίνας

Το 1826 ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης βρισκόταν σε εξέλιξη. Η Δεύτερη Πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826).

120 Σαμαριναίοι μαχητές με αρχηγό τον Μίχο Φλώρο μετέχουν στην αθάνατη μακεδονική φρουρά και μάχονται με ηρωισμό στην «Ντάπια», στο πλευρό του στρατηγού Δημήτριου Μακρή, μυημένου στη Φιλική Εταιρεία και ενός εκ των πρωταγωνιστών του Αγώνα στη Δυτική Ελλάδα.

10 Απριλίου 1826

Κατά την ηρωική Έξοδο ο Μακρής έχει αναλάβει να οδηγήσει την αριστερή πτέρυγα της φρουράς, ενώ η Μακεδονική φρουρά ήταν εμπροσθοφυλακή των πολιορκημένων, με συνέπεια να έχει τις μεγαλύτερες απώλειες από τα πυρά των Οθωμανών.

Από τους 120 μαχητές της Σαμαρίνας διεσώθησαν μόνο 33.

Ο θρύλος λέει πως ο καπετάνιος τους Μίχος Φλώρος, βαριά τραυματισμένος, έδωσε στα παλικάρια που σώθηκαν ως τελευταία του επιθυμία τα λόγια του τραγουδιού «Παιδιά της Σαμαρίνας»:

«Κι εσείς παιδιά μωρέ κλεφτόπουλα.
Παιδιά της Σαμαρίνας, μωρέ παιδιά καημένα.
Αν πάτε, πά – μωρ’ πάνω στα βουνά,
ψηλά στη Σαμαρίνα μωρέ παιδιά καημένα.
Τουφέκια να μωρέ να μη ρίξετε.
Τραγούδια να μην πείτε μωρέ παιδιά καημένα.
Κι αν σας ρωτήσει μωρέ η μάνα μου,
η δόλια η αδερφή μωρέ παιδιά καημένα.
Μην πείτε, πεί – μωρέ πως εχάθηκα.
Πως είμαι σκοτωμένος μωρέ παιδιά καημένα
Μα πείτε πως παντρεύτηκα πήρα καλή γυναίκα…».

Οι 33 Σαμαριναίοι, για να μη χαθούν αυτά τα λόγια, τα έγραψαν στις φουστανέλες τους. Αμέσως έγινε μοιρολόι και το έλεγαν οι ντόπιοι όταν έχαναν αγαπημένα πρόσωπα. Αργότερα ντύθηκε με μουσική.

Δε χωράς πουθενά

Το υποψιαζόμουν, αλλά τώρα είμαι σίγουρος.
Μερικά τραγούδια περιμένουν να σε βρουν
ακριβώς τη στιγμή που πέφτεις...
τα ακούς στο τέρμα τρεις φορές
ούτε μία λιγότερη
και...
συνεχίζεις
κι ας μη χωράς πουθενά

"Αν δε χωράς μέσα σε μια άθλια πατρίδα
Αν δε σου φτάνει μια ελπίδα τυφλή
Αν δε χώρας μέσα σε μια ονειροπαγίδα
Αν δε χώρας σε μια αγκαλιά φυλακή
Τότε τι κρίμα, τι κρίμα, τι κρίμα
παντού περισσεύεις και παντού ξεψυχάς
Τότε τι κρίμα, τι κρίμα, τι κρίμα
δε χώρας πουθενά δε χώρας πουθενά..."

Ασφαλώς και δεν πρέπει...

Όταν η βδομάδα ξεκινάει τόσο μελωδικά...
Είσαι στο Παγκράτι,
περιοχή αφιλόξενη προς όλους που αναζητούν μια θέση (όχι στον ήλιο, επειδή έχει βραδιάσει) απλά για πάρκινγκ.
Ακούς τις πρώτες νότες από το αγαπημένο σου τραγούδι.
Χαμογελάς, επειδή το έχεις ξανακούσει χιλιάδες φορές
δεν το έχεις βαρεθεί, αλλά ο.κ. θα το ξανακούσεις
και συνεχίζεις την αναζήτηση της θέσης που λέγαμε.
Η φωνή όμως είναι διαφορετική.
Κι αυτή πολύ αγαπημένη.
Διπλοπαρκάρεις και μένεις στο αυτοκίνητο.
Ο παράδεισος μπορεί να περιμένει.
"Ασφαλώς και το ξέρω
πως δεν είμαστε ίδια
Μοναχά στα παιχνίδια
είμαστε όλοι παιδιά
Και αν εσύ το ξεχάσεις
η ζωή στο θυμίζει
Και πεθαίνει η αγάπη
και σωπαίνει η καρδιά"

Κάθε φορά

Λοιπόν, κόλπο!
Κάθε φορά που (νιώθεις ότι) τελειώνει ο κόσμος
αντί να κλαις, σκας χαμόγελο
και... τραγουδάς!
Αυτά λέω στους μαθητές μου
οπότε αναγκαστικά
πρέπει και να τα εφαρμόζω!!!
:) :)

"Καίγομαι και σιγολιώνω"

"Βάνεις πόνο στον πόνο κι ανασταίνεται η καρδιά με τα ηπειρώτικα τραγούδια. 
Είναι τα μαθηματικά της ψυχής. 
Όπως δυο αρνήσεις μάς κάνουν μια κατάφαση. 
Όμως πρέπει να αισθανθείς βαθιά και τον έναν και το άλλον πόνο 
για να σε αγγίξουν, της ζωής και της μουσικής"
Γιάννης Καλπούζος, "γινάτι - Ο σοφός της λίμνης"

Bella Ciao

«Αντάρτη, πάρε με μαζί σου
Γιατί νομίζω πως θα πεθάνω»
Ο Καθηγητής και ο Μπερλίν τα πίνουν στο τραπέζι της έπαυλης όπου οι ήρωες του La Casa de Papel προετοιμάστηκαν για τη μεγάλη ληστεία. 
Και ο Καθηγητής ξεκινά να τραγουδά…
Ένα τραγούδι που τραγουδούσαν οι γυναίκες στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν μάζευαν ρύζι στις φυτείες της ιταλικής επαρχίας Terre d'Acqua κοντά στην Μπολόνια. Στους στίχους του 1906 το αφεντικό «μ' ένα ραβδί στο χέρι» παρακολουθεί τους εργάτες, χαραμίζει τη ζωή των γυναικών και δεν πληρώνει τους μισθούς. Η μέρα όμως πλησιάζει, που οι εργάτριες θα απελευθερωθούν.
Η μελωδία έγινε παγκόσμια γνωστή από την ιταλική αντίσταση ενάντια στο φασισμό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μπήκαν όμως άλλοι στίχοι που μιλούν για τον αγώνα των παρτιζάνων, τον ηρωικό θάνατο κι ένα λουλούδι. "Ένα λουλούδι είναι αυτό που μένει πίσω, η ψυχή που δεν πεθαίνει ή η μνήμη που δε χάνεται.
"Το πρωί ξύπνησα
και βρήκα τους εισβολείς.
Αντάρτη, πάρε με μαζί σου
Γιατί νομίζω πως θα πεθάνω
Κι αν πεθάνω αντάρτης
θα πρέπει να με θάψεις.
Θα με θάψεις ψηλά στο βουνό
κάτω απ’ τον ίσκιο ενός όμορφου λουλουδιού.
Και οι διαβάτες θα λένε:
«Τι όμορφο λουλούδι!»
Είναι το λουλούδι του αντάρτη
που πέθανε για τη λευτεριά".

Joy Division

Ο Κέρτις είχε ήδη φύγει, όταν ξεκίνησα να τους ακούω, το γκρουπ είχε διαλυθεί και περιμέναμε τον καινούριο δίσκο των New Order. Τόσο διαφορετικός ήχος, αλλά το ξεκαθάριζε και το όνομα. Το τραγούδι το ηχογράφησαν τον Μάρτιο του 1980 στο ίδιο στούντιο που οι U2 περίμεναν να μιλήσουν με τον παραγωγό των Joy Division για το δικό τους πρώτο άλμπουμ. Ο Μπόνο έλεγε για τον Κέρτις ότι είχε δύο προσωπικότητες. Ίσως όμως αυτό υπονοούσε με το "Love will tear us apart" ο Κέρτις. Ή και αυτό. Το τραγούδι βγήκε τον Ιούνιο και έκανε τεράστια επιτυχία, αλλά ο Κέρτις είχε ήδη φύγει.

Bohemian Rhapsody

1. Μέσα στις 10 καλύτερες ταινίες του 2018 σύμφωνα με το Time, αλλά οι κριτικοί τη βρήκαν "με εμφανή προβλήματα", επειδή ο σκηνοθέτης του αριστουργήματος "Οι συνήθεις ύποπτοι" έφτιαξε μια "βιογραφία κατάλληλη για όλους" (όπως την παρουσίασε το Αθηνόραμα) ή "αγιογραφία" (όπως είπε η φίλη μου η Βούλα).

2. Για μένα 2 ώρες και 14 λεπτά που δεν ήθελα να τελειώσουν.

3. Πρώτη παράγραφος η πρώτη συναυλία του συγκροτήματος με τον Φαρούκ Μπουλσάρα από τη Ζανζιβάρη και τελευταία τελεία οι μοναδικές στιγμές στο LiveAid (13/7/1985).

4. Ο πρωταγωνιστής Ράμι Μάλεκ έριξε τρομερή δουλειά και... τα κατάφερε.

5. Δήμητρα, είχες δίκιο...

6. Στο μυαλό μου έμεινε το τελευταίο τραγούδι από το τελευταίο άλμπουμ που έπαιζαν συνεχώς οι ραδιοφωνικοί σταθμοί τέλη Νοεμβρίου του 1991 "The Show must go on"

:) :) :)

Whatever gets you through the night

Όταν ο Έλτον Τζον άκουσε τον φίλο του να παίζει αυτό το τραγούδι, εντυπωσιάστηκε:
"Τζον, να μου το θυμηθείς, αυτό θα φτάσει νούμερο 1"
"Φίλε, με τίποτα", γέλασε ο Λένον.
"Πάμε στοίχημα; Αν φτάσει νούμερο ένα, θα έρθεις να παίξεις στη συναυλία μου"
Και πήγε...

Οι μαυραγορίτες (Μιχάλης Γενίτσαρης)

Μαύρη αγορά, επειδή η αγοραπωλησία γινόταν στο σκοτάδι. Στην αρχή τουλάχιστον.
Οι μαυραγορίτες έλεγαν πόσα ήθελαν και οι επίδοξοι αγοραστές έμεναν άφωνοι, έτριβαν από έκπληξη τα μάτια και έφευγαν με την ελπίδα πως όλα είναι ένα κακό όνειρο. Ένας εφιάλτης.
Εφιάλτης όμως ήταν η καθημερινότητά τους. Και δεν μπορούσαν να γλιτώσουν.

Στίχοι: Μιχάλης Γενίτσαρης
Μουσική: Μιχάλης Γενίτσαρης

Μικροί μεγάλοι γίνανε
μαυραγορίτες όλοι
κι αφήσαν όλο τον ντουνιά
με δίχως πορτοφόλι

Ακόμα κι οι γυναίκες τους
τη μαύρη κυνηγάνε
τσάντες τσουβάλια κουβαλούν
κανέναν δε ψηφάνε

Πρωί και βράδυ τρέχουνε
στους δρόμους σαν κοράκια
πελάτες ψάχνουν για να βρουν
να γδάρουνε κορμάκια

Πουλήσαμε τα σπίτια μας
και τα υπάρχοντα μας
για δυο ελιές κι ένα ψωμί
να φάνε τα παιδιά μας"

Και η ζωή συνεχίζεται... ευτυχώς

Τα τραγούδια κρύβουν στιγμές

στιγμές που γίνεσαι πιο παιδί

από τους μαθητές σου

και απλά...

μπαίνεις μες στην τάξη 

και παίζεις μαζί τους

γιατί τα σκαθάρια το είχαν φιλοσοφήσει από τότε:

"Obladi oblada life goes on brahhh

Lala how the life goes on"

That's all right

1926: κάποιοι παραδοσιακοί μπλουζ στίχοι ηχογραφούνται από τον Blind Lemon.

1946: το ηχογραφεί ο Big Boy Crudup στο Σικάγο.

1954: περνάει στην ιστορία για πάντα ως το πρώτο single του βασιλιά Elvis.

1963: έρχεται και μια ακόμη σπουδαία ηχογράφηση, αυτή τη φορά από τα θρυλικά σκαθάρια για το ραδιοφωνικό πρόγραμμα 

Pop Go The Beatles.

Μαγική συνύπαρξη

Από τις πιο ωραίες live στιγμές:
τρίτη στροφή του τραγουδιού
ο Μίλτος γυρίζει την πλάτη
και ο Θηβαίος του κάνει νόημα
και ανεβαίνει στη σκηνή
χωρίς να έχει προαναγγελθεί...
"Της φυλακής μου πόρτα
εσύ και αντικλείδι
και γω μικρό στολίδι
στον άσπρο σου λαιμό
Θα πω ένα τραγούδι
σήκω να το χορέψεις
Τα μάτια να μου κλέψεις
για πάντα πριν χαθώ"

"Γεια σας κοπέλια" και...
όλο το Θέατρο Βράχων όρθιο...

Το βαλς των χαμένων ονείρων

Ο Αλέκος Σακελλάριος θυμάται την ιστορία πίσω από το «Βαλς των χαμένων ονείρων»: 
«Στην πρώτη ιδιωτική προβολή που κάναμε για την ταινία 
«Χαμένα Όνειρα», 
για να δει ο Μάνος την ταινία και να εμπνευστεί τη μουσική, 
στα πρώτα πέντε λεπτά κοιμήθηκε 
και ξύπνησε λίγο πριν τελειώσει η ταινία.
-Μάνο μου, μήπως πρέπει να την ξαναδείς; του λέω
-Δεν χρειάζεται, σε λίγες μέρες θα έχεις τη μουσική, μου απάντησε. Πράγματι, η μουσική ήταν καταπληκτική.
Ο Μάνος έγραψε το «Βαλς των χαμένων ονείρων»,
που θεωρείται η καλύτερη μελωδία του στον κινηματογράφο....

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες

"Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις 
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης" 
 Ο ματωμένος Μάης του 1936 υπαγορεύει 
και ο Γιάννης Ρίτσος γράφει ένα ποίημα 
με παραδοσιακό στίχο και με ρίζες από το δημοτικό τραγούδι. 
Τον Επιτάφιο. 
Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου έχουμε την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και στους Στύλους του Ολυμπίου Διός καίγονται τα τελευταία 250 εναπομείναντα αντίτυπα , μαζί με άλλα «ανατρεπτικά» βιβλία. 
Το 1960 ηχογραφείται μελοποιημένος και ενορχηστρωμένος από τον Μίκη Θεοδωράκη σε ερμηνεία Γρηγόρη Μπιθικώτση και εκτέλεση Μανόλη Χιώτη. 
Ο ίδιος ο Ρίτσος που αρχικά αμφισβήτησε τις μουσικές επιλογές του Μίκη θα παραδεχτεί αργότερα: 
«Ήταν τα πρώτα ποιήματα μου που είχαν μελοποιηθεί. Μου έκανε τρομερή εντύπωση, μα είναι δυνατόν η ποίηση να βρει μια πλήρη αντιστοιχία με την μουσική. Μέχρι τίνος έλεγα ότι η κάθε τέχνη είναι αυτάρκης και δεν έχει ανάγκη από την βοήθεια της άλλης. Αλλά όταν έγραψες τον Επιτάφιο και αργότερα φυσικά την Ρωμιοσύνη που ήταν η μεγάλη δόξα σου, είπα πραγματικά ότι εδώ πέρα είναι ένας δρόμος για να πλησιάσει η ποίηση μέσω της μουσικής εκείνους τους ανθρώπους που δεν θα τους πλησίαζε ίσως ποτέ»

Eddie Cochran

Raymond Edward "Eddie" Cochran (October 3, 1938–April 17, 1960)
Albums
Singin' To My Baby (August 1958)
The Eddie Cochran Memorial Album (September 1960)
Cherished Memories (December 1962)

Τη μέρα που πέθανε η μουσική

Buddy Holly: Ο άνθρωπος που με ενάμιση χρόνο καριέρα άλλαξε τη μουσική. Βρήκε τραγικό θάνατο σε αεροπορικό δυστύχημα κοντά στο Clear Lake της Iowa στις 3 Φεβρουαρίου του 1959. Μαζί του έφυγαν ο Ritchie Valens , ο J.P. Richardson, γνωστός ως "The Big Bopper" καθώς και ο πιλότος Roger Peterson.

Ήταν η "μέρα που πέθανε η μουσική"

Οι ηλικίες τους; Κάντε μόνοι τους υπολογισμούς.

Buddy Holly (Charles Hardin Holley September 7, 1936 February 3, 1959)

Ritchie Valens (Ricardo Steven Valenzuela, May 13, 1941 February 3, 1959)

The Big Bopper (Jiles Perry Richardson, Jr. October 24, 1930 February 3, 1959)

Other Live Albums

Live at the Hollywood Bowl (1987)
In Concert (1991) (RIAA:) Platinum
Live At The Aquarius Theatre: The First Performance (2001)
Live In Detroit (2000)
Live At The Aquarius Theatre: The Second Performance (2001)
Bright Midnight: Live in America (2002)
Live In Hollywood: Highlights From The Aquarius Theatre Performances (2002)
Backstage And Dangerous: The Private Rehearsal (2002)
Live in Philadelphia '70 (2005)
Live In Boston (2007)
Live In Pittsburgh (2008)