Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2007

Σκοτεινό χωριό

Οι κάτοικοι ενός χωριού ζουν απομονωμένοι, καθώς το κοντινό δάσος είναι γεμάτο τρομερά πλάσματα. Όσο δεν πλησιάζουν τα δέντρα, οι "άλλοι" δεν τους ενοχλούν. Όταν ένας νεαρός τραυματίζεται σοβαρά, μια τυφλή κοπέλα αποφασίζει να διασχίσει την απαγορευμένη περιοχή και να φτάσει στις πόλεις, προκειμένου να φέρει φάρμακα.

Αντιδιαστολή Νο 1: Από τη μια το χωριό (The village) ένας κόσμος όμορφος, αγγελικά πλασμένος, όλοι αγαπημένοι, τα παιδιά ακούνε τους μεγάλους, γιορτάζουν, χαίρονται και λυπούνται όλοι μαζί. Σκηνικό του 19ου αιώνα όπου ο πολιτισμός δεν έχει αλλοιώσει τίποτα. Το φως είναι από λάμπες πετρελαίου και το φαγητό μαγειρεύεται στη φωτιά.
Από την άλλη οι πόλεις ένας κόσμος διαβολικός, όπου οι κάτοικοι του χωριού δεν επισκέπτονται ποτέ. Ο λόγος; Όχι μόνο επειδή προτιμούν οι κάτοικοι τον αγγελικό τους κόσμο, αλλά φοβούνται κιόλας.
Ανάμεσα στο χωριό και τις πόλεις ένα δάσος όπου μέσα σ' αυτό κατοικούν τρομερά πλάσματα.
Αντιδιαστολή Νο 2: το χρώμα των χωρικών είναι το κίτρινο, το χρώμα των πλασμάτων το κόκκινο. Οι χωρικοί αποφεύγουν το κόκκινο χρώμα κι επομένως και το αίμα (βία).
Ανατροπή Νο1: ο Λούσιους αρνείται να παντρευτεί την κόρη του άρχοντα και ερωτεύεται την τυφλή μικρότερη αδερφή της.
Ανατροπή Νο2: ο τρελός του χωριού μαχαιρώνει τον Λούσιους
Ανατροπή Νο3: η τυφλή θα διασχίσει το δάσος μόνη για να φέρει φάρμακα, ώστε ο Λούσιους να γίνει καλά.
τελική ανατροπή: πλάσματα στο δάσος δεν υπήρχαν ποτέ. Ήταν όλα ένα παραμύθι των μεγάλων, για να κρατήσουν για πάντα τα παιδιά τους μακριά από τις πόλεις. Δε βρισκόμαστε στον 19ο αιώνα αλλά στον 21ο αιώνα. Το δάσος καταλήγει σε ένα τεράστιο τείχος, το οποίο φυλάνε φύλακες, πιστεύοντας πως φρουρούν τα όρια ενός προστατευμένου ζωολογικού πάρκου.
Μάλιστα υπάρχει και μια νύξη πως άνθρωποι της κυβέρνησης πέτυχαν να απαγορευτεί η πτήση αεροπλάνων πάνω από το "πάρκο".
Όλα συνωμοτούν, ώστε το χωριό να συνεχίσει τη ζωή του ανεπηρέαστο από την εξέλιξη του υπόλοιπου κόσμου.
Επιπλέον ένα γεγονός θα ενισχύσει την προσπάθεια των μεγάλων να συνεχίσουν να στηρίζουν το παραμύθι με τα πλάσματα.
Ο τρελός του χωριού έχει ανακαλύψει μια στολή τέρατος στο δωμάτιο των γονιών του. Με αυτή την αμφίεση θα επιτεθεί στην τυφλή κοπέλα όσο διασχίζει το δάσος, όμως θα σκοτωθεί.
Οι άρχοντες του χωριού θα ισχυριστούν πως ο τρελός σκοτώθηκε από τα πλάσματα.

Η έννοια της εθνικής ταυτότητας χρησιμοποιείται μάλλον για να δηλώσει το δυνατό και ιδανικό παρά το πραγματικό.
Παραμένει ολοζώντανη όσο οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να μοιράζονται μεταξύ τους το φόβο, το σκοτάδι, το ψωμί και τα δάκρυα.
Αναπτύσσεται στη συγκεκριμένη κοινότητα, που είναι εμπειρικά αντιληπτή και την ίδια ώρα στη φαντασιακή κοινότητα, που αναπαράγεται ως παρελθόν στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων.
Οι εθνικισμοί είναι θρησκείες χωρίς θεό. Για την ακρίβεια, υποκαθιστούν την πίστη στο θεό με την πίστη στην πατρίδα, την ενισχύουν ή τη συγχέουν με αυτήν.
Η ενότητα στο εσωτερικό της ομάδας, της κοινότητας ή εθνότητας, του λαού ή του έθνους – κράτους διαμορφώνεται και χαλυβδώνεται με υπαρκτές ή τεχνητές εχθρότητες προς τα έξω. Η ιστορία μιλάει για ανταγωνιστικά ζεύγη: Έλληνες – Πέρσες, Βυζαντινοί και Σασανίδες, Αιγύπτιοι και Ασσύριοι, Χμερ και Βιετναμέζοι, Άραβες και Ισραηλινοί.
«Ο πόλεμος κάνει το κράτος και το κράτος τον πόλεμο» διακήρυξε ο Τίλι (Tilly)
[1]
Συγκαλύπτεται όμως η εσωτερική πραγματικότητα, που δείχνει ότι οι άλλοι βρίσκονται και εντός των τειχών, μια και η κοινωνία λειτουργεί κατά βάση με ανταγωνισμούς και συγκρούσεις.

[1] Anthony D. Smith «Εθνική ταυτότητα»

Αμήν

Ταινία AMEN (του Κώστα Γαβρά)
(Η κόρη του Kurt Gerstein, αξιωματικού των Waffen SS, διαβάζει ένα μαθηματικό πρόβλημα)

Kurt Gerstein: Διάβασε την ερώτηση. Αν δε βρεις τη λύση, διάβασε ξανά και ξανά την ερώτηση.
Κόρη: Αν το κτίσιμο ενός σπιτιού στοιχίζει 15.000 μάρκα … για την οικογένεια ενός εργάτη … και στοιχίζει 6.000.000 μάρκα το κτίσιμο και η συντήρηση ενός ψυχιατρείου, πόσες εργατικές κατοικίες μπορείτε να κτίσετε … με το ποσό κτισίματος ενός ψυχιατρείου;

Σόφι Σολ: Οι τελευταίες ημέρες


Ταινία Sophie Scholl: Die letzten Tage: η ανάκριση
(Η αληθινή ιστορία της 21χρονης Σόφι Σολ, φοιτήτριας της Βιολογίας και της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, που τον Φεβρουάριο του 1943 συνελήφθη, μαζί με τον αδελφό της, από τους ναζί γιατί διένεμαν, ως μέλη της αντιστασιακής οργάνωσης «Λευκό Ρόδο», αντιχιτλερικά φυλλάδια στο πανεπιστήμιο και εκτελέστηκε)
Ανακριτής: Γράψατε υβριστικά συνθήματα, μα τα μέσα σας ήταν αναίμακτα.
Sophie Scholl: Γιατί μας τιμωρείτε τότε;
Ανακριτής: Έτσι είναι ο νόμος. Δεν υπάρχει τάξη χωρίς νόμο.
Sophie Scholl: Υπήρχε ελευθερία λόγου, πριν ανέλθουν οι Ναζί στην εξουσία.
Ανακριτής: Όποιος μιλάει ελεύθερα τώρα, πάει φυλακή ή εκτελείται.
Sophie Scholl: Αυτή είναι η τάξη;
Ανακριτής: Πού θα στηριχτούμε, αν δεν υπάρχει νόμος;
Sophie Scholl: Στη συνείδησή σας.
Ανακριτής: Ανοησίες! Αυτός είναι ο νόμος και αυτοί είναι οι άνθρωποι. Ως εγκληματολόγος, πρέπει να βρω αν συμπίπτουν … κι αν κάποια ρίζα είναι σάπια.
Sophie Scholl: Οι νόμοι αλλάζουν. Η συνείδηση όχι.
Ανακριτής: Τι θα γίνει αν καθένας αποφασίζει τι είναι σωστό ή λάθος; Τι θα γίνει αν οι εγκληματίες ανατρέψουν τον Φύρερ; Χάος! Έχουμε δει την ελεύθερη σκέψη και τη δημοκρατία! Ξέρουμε πού οδηγούν!
Sophie Scholl: Χωρίς τον Χίτλερ, θα υπήρχε νόμος και τάξη για όλους.
Ο λαός θα ήταν ασφαλής από αυθαίρετες πράξεις.
Ανακριτής: Πώς τολμάς και κάνεις τόσο εξευτελιστικά σχόλια;
Sophie Scholl: Αυθαιρεσία είναι που μας κατηγορείτε για τις προκηρύξεις!
Εμείς θέλαμε να πείσουμε τον κόσμο με τα λόγια.
Ανακριτής: Εσύ κι οι όμοιοί σου κάνετε κατάχρηση των προνομίων σας! Σπουδάζετε εν καιρώ πολέμου χάρη στα χρήματά μας! Ξέρεις ποιος με έκανε αστυνόμο; Οι Γάλλοι κατακτητές! Όχι οι Γερμανοί δημοκράτες! Χωρίς το κίνημα θα ήμουν ακόμη αγροφύλακας. Η απαίσια συνθήκη των Βερσαλλιών! Πληθωρισμός, ανεργία, ανέχεια … Ο Αδόλφος Χίτλερ τα εξαφάνισε όλα αυτά!
Sophie Scholl: Οδήγησε τη Γερμανία σε πόλεμο. Τα θύματα πεθαίνουν άδικα!
Ανακριτής: Ηρωικός αγώνας! Λαμβάνεις τα ίδια δελτία με εμάς. Ο Φύρερ και οι Γερμανοί σε προστατεύουν.
Sophie Scholl: Εδώ; Με το να συλλαμβάνουν την οικογένειά μου;
Ανακριτής: Οι Γερμανοί ελευθερώνουν την Ευρώπη από τους Μπολσεβίκους! Πολεμούν για την ελευθερία της Γερμανίας.
Sophie Scholl: Μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος κι ο κόσμος να μας κατηγορεί … που ανεχθήκαμε τον Χίτλερ.
Ανακριτής: Τι θα πεις μετά την τελική νίκη μας; Όταν ανθίσει η ελευθερία μετά από τόση αιματοχυσία; Αυτό ήταν το όραμά σου, όταν μπήκες στην οργάνωση.
Sophie Scholl: Στη Γερμανία του Χίτλερ έχουμε χάσει την πίστη μας.
Ανακριτής: Κι αν έχω δίκιο; Είσαι Προτεστάντισσα; Η Εκκλησία απαιτεί αφοσίωση, ακόμη κι αν αμφιβάλλεις.
Sophie Scholl : Ο κόσμος πηγαίνει οικειοθελώς στην Εκκλησία. Ο Χίτλερ δεν αφήνει επιλογή.
Ανακριτής: Γιατί ρισκάρεις σε τόσο νεαρή ηλικία;
Sophie Scholl: Αυτό υπαγορεύει η συνείδησή μου.
Ανακριτής: Είσαι έξυπνη κοπέλα. Γιατί δε συμφωνείς μαζί μας; Ελευθερία, τιμή, πλούτος … Μια ηθική κυβέρνηση. Αυτά είναι τα πιστεύω μας.
Sophie Scholl: Δε σας άνοιξε τα μάτια η αιματοχυσία που προκάλεσαν οι Ναζί επικαλούμενοι την ελευθερία; Η Γερμανία θα στιγματιστεί, αν δεν ανατρέψουμε τον Χίτλερ … αν δεν χτίσουμε μια νέα Ευρώπη.
Ανακριτής: Η νέα Ευρώπη θα είναι μόνο εθνικοσοσιαλιστική.
Sophie Scholl: Κι αν ο Χίτλερ είναι τρελός; Τρέφει μίσος για άλλες φυλές. Είχαμε έναν Εβραίο καθηγητή στην Ουλμ. Έβαλαν τους άλλους να περνούν από μπροστά του και να φτύνουν. Εξαφανίστηκε ένα βράδυ όπως και τόσοι άλλοι από το 1941. Λένε ότι πήγε να δουλέψει στην Ανατολική Ευρώπη.
Ανακριτής: Πιστεύεις αυτές τις ανοησίες; Οι Εβραίοι έχουν φύγει.
Sophie Scholl: Οι στρατιώτες μιλούν για στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Χίτλερ θέλει να αφανίσει τους Εβραίους της Ευρώπης. Προπαγανδίζει αυτή την τρέλα εδώ και είκοσι χρόνια. Πώς πιστεύετε ότι οι Εβραίοι διαφέρουν από εμάς;
Ανακριτής: Αυτός ο λαός είναι συμφορά, αλλά έχεις μπερδευτεί. Δεν είσαι σωστά πληροφορημένη. Ίσως φταίμε κι εμείς. Αν είχα κόρη, θα τη μεγάλωνα αλλιώς.
Sophie Scholl: Ξέρετε πώς σοκαρίστηκα, όταν έμαθα ότι οι Ναζί σκότωσαν καθυστερημένα παιδιά με αέρια; Οι φίλες της μητέρας μου το είπαν. Φορτηγά μάζεψαν τα παιδάκια από το νοσοκομείο. Τα μεγαλύτερα παιδιά ρωτούσαν πού θα πήγαιναν. Πάνε στον Παράδεισο, έλεγαν οι νοσοκόμες. Κι εκείνα τραγουδούσαν! Δεν έχω σωστή ανατροφή, επειδή λυπάμαι γι’ αυτά;

Η Λίστα του Σίντλερ


Ταινία Schindler's List: Οι λέξεις και η σημασία τους

Oskar Schindler: Μίλησα με τον Γκεθ[1].
Itzhak Stern[2]: Ξέρω τον τελικό προορισμό[3]. Υπάρχει εντολή εκκένωσης. Βοηθώ στην οργάνωση των μεταφορών και με έβαλαν στο τελευταίο τρένο.
Oskar Schindler: Δεν ήθελα να πω αυτό. Έβαλα τον Γκεθ να μου υποσχεθεί ότι θα πει έναν καλό λόγο για σένα. Δε θα σου συμβεί τίποτα κακό εκεί. Θα έχεις ειδική μεταχείριση.
Itzhak Stern: Οι οδηγίες από το Βερολίνο αναφέρουν όλο και συχνότερα «Ειδική μεταχείριση». Θα ’θελα να πιστεύω πως δεν εννοούσες αυτό.
Oskar Schindler: Προνομιακή μεταχείριση, εντάξει; Πρέπει να ανακαλύψουμε ολόκληρη καινούρια γλώσσα;
Itzhak Stern: Έτσι νομίζω.
[1] Amon Goeth: ο Γερμανός αξιωματικός, που είναι υπεύθυνος για το στρατόπεδο συγκέντρωσης, δίπλα από το εργοστάσιο του Oskar Schindler.
[2]Itzhak Stern: ο Εβραίος διευθυντής του εργοστασίου του Oskar Schindler
[3] Ο Amon Goeth πρόκειται να εφαρμόσει εντολή για τη μεταφορά όλων των Εβραίων του στρατοπέδου σε στρατόπεδα εξόντωσης.