Παναγία Γρηγορούσα

Δεξίππου και Ταξιαρχών υπάρχει ο ναός της Παναγίας της Γρηγορούσας. Ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Αγορά και τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού. Έτσι τον ξέρω εγώ από μικρό παιδί. Δε θυμάμαι αν ήταν στη γιορτή του Αγίου Φανουρίου ή κάποια άλλη συγκεκριμένη μέρα, πάντως κάθε χρόνο ερχόμασταν εδώ, περπάτημα ως τα Πετράλωνα και μετά Μοναστηράκι με το τρένο για να φέρει η μητέρα μας τη φανουρόπιτα που είχε ετοιμάσει από την προηγούμενη μέρα κι εμείς τα παιδιά ρωτούσαμε (η αδελφή μου δεν πολυενδιαφερόταν και μάλλον εγώ μόνο ρωτούσα) τι ζητάμε να μας φανερώσει ο Άγιος. Κόσμος πολύς, στα σκαλιά ανάπηροι που ζητούσαν βοήθεια, στον ναό καλοντυμένοι κύριοι και μαυροφορεμένες γυναίκες, αυτά θυμάμαι και ένα σκοτάδι που με εμπόδιζε να διακρίνω ποιοι άγιοι ήταν ζωγραφισμένοι στις εικόνες και αν το τέμπλο ήταν από χρυσάφι ή ξύλο χρωματισμένο. Ο ναός είναι γνωστός ως «των Παμμεγίστων Ταξιαρχών». Κτίσμα του 9ου αιώνα μ.Χ. ο πρώτος ναός που κάηκε την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ξανακτίστηκε το 1922 κι από τότε, εκτός από μια μικρή προέκταση το 1995, έμεινε απαράλλακτος. Εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο. Οι αγιογραφίες του Δ. Πελεκάση συνδυάζουν τη βυζαντινή τεχνική με δυτικότροπα επτανησιακά στοιχεία. Από το 1945 έχει μια θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που ήρθε ως οικογενειακό κειμήλιο από τη Μικρά Ασία και όποιος προσεύχεται σε αυτήν λένε πως βρίσκει γρήγορα ανακούφιση στους πόνους σωματικούς και ψυχικούς, γι’ αυτό και τη λένε Παναγία Γρηγορούσα. Γράφοντας αυτές τις λέξεις, πήρα τηλέφωνο στη μητέρα μου με σκοπό να ξεδιαλύνω όλες τις απορίες που είχαν μείνει χρόνια αναπάντητες. Πρώτα τη ρώτησα γιατί πηγαίναμε ειδικά σε αυτή την εκκλησία. «Παντού πηγαίναμε. Απλά άκουγα πως η Παναγία η Γρηγορούσα έκανε θαύματα. Πήγαινε και πολύς κόσμος τότε». «Θυμάσαι αν πηγαίναμε κάποια συγκεκριμένη μέρα;» «Όχι. Όποτε μπορούσαμε πηγαίναμε». Συνειδητοποίησα πως έζησα την παιδική μου ηλικία με μπόλικη φαντασία. Δεν τόλμησα να ρωτήσω γιατί έφτιαχνε τις φανουρόπιτες. Τελικά έχουν δίκιο όσοι λένε πως βλέπουμε τον κόσμο μια φορά, στην παιδική μας ηλικία. Τα υπόλοιπα είναι μνήμη, λήθη, χαρές και τραύματα… Ξαναπήγα στον ναό. Ήθελα να πλησιάσω το τέμπλο και να ξεκαθαρίσω από τι υλικό είναι, να φωτογραφίσω όλες τις εικόνες για να δω ποιοι άγιοι ήταν ζωγραφισμένοι και μετά πού είχαν τη θαυματουργή εικόνα… Το σκοτάδι ήταν ίδιο. Κάθισα σε μια καρέκλα με σκυμμένο το κεφάλι. Πέρασε η ώρα κι εγώ μόνο θυμόμουν… Γ.Γ. 21/10/2024